Paarden in het Landschap.
Kansrijke dragers
van het
landelijke gebied.


europa

Mogelijk gemaakt door:
“Europees Landbouwfonds
voor plattelandsontwikkeling:
Europa investeert in zijn platteland”




Planttips aanplant voorjaar


Eindelijk voorjaar, het begint nu echt te kriebelen. De eerste tjiftjaf liet zich al horen! Dat betekent planten!, de vorst is uit de grond en de kweker kan leveren. Als eerste is belangrijk dat wanneer het plantsoen (verzamelnaam voor bomen en struiken) wordt gehaald bij de kweker en vervolgens wordt vervoert, de wortels moeten worden beschermd tegen uitdroging.
Dus: kleedje meenemen en de wortels goed bedekken.
Vervolgens bij aankomst: of inkuilen, of onder het kleed laten liggen en binnen een dag verwerken, dwz. planten!
Ga het plantsoen alstublieft niet in een sloot leggen zodat ze nat blijven, dit is echt een verkeerde gedachte. Kan het plantsoen niet op de dag dat het gehaald wordt verwerkt worden, dan eerst inkuilen: een sleuf graven en daar het plantsoen met de wortels inleggen en vervolgens die bedekken met een ruime hoeveelheid grond. Je mag de wortels niet meer zien!

Ook zo’n verkeerde gedachte is dat tijdens het planten het plantgat vol moet komen te liggen met mest, vaak ook nog onverteerde mest. Een ding is zeker, de plant krijgt het moeilijk met overleven, slaat vaak niet aan en groeit dan dus ook niet! Wat moet u wel doen?
De plantplek ruim uitspitten en de grond wat mengen. De eventuele mest (goed verteerde mest dus!) rond de plantplek aanbrengen en vervolgens de boom of struik rondom wat ‘aantrappen’. U dient de de plant dus niet los in de grond zetten, verdroging is dan nog steeds aan de orde.

Stel dat het straks echt prachtig weer wordt met een paar weken zon, dan pas na een week of twee/drie aan water geven denken. Een plant wordt namelijk ‘lui’ als er direct na inplant water wordt gegeven!

Bij de verschillende bezoeken komen ook altijd de boompalen aan de orde. Ten behoeve van vruchtbomen blijven boompalen de eerste jaren belangrijk. Voor andere bomen geldt eigenlijk dat een kniepaal (paaltje tot aan de kniehoogte) voldoende is. Uit onderzoek is gebleken dat zo’n boom met kniepaal zich beter zet voor wat betreft zijn wortels!
Het aanbinden met boomband dient met de bekende ACHT te gebeuren, dwz .de boomband in een achtvorm rond de boom en kniepaal draperen en vervolgen vastspijkeren

Bovenstaande tips laten zien dat planten geen kinderwerk is.
‘Zorg’ dus voor het plantsoen en het planten in het kader van Zorg voor Paard en Landschap.

Bij eventuele vragen kunt u natuurlijk contact met ons opnemen.

Rinck Zevenberg
06 250 66 374
Projectgroep Zorg Paard en Landschap

naar bovenzijde pagina


Onderhoud Bomen en Struiken


Voor die deelnemers aan het project Zorg voor Paard en Landschap die straks gaan planten komt er een periode van onderhoud aan.
Tijdens de erfbezoeken komt dit onderwerp regelmatig aan de orde. Vaak is de vraag wat moet ik doen aan onderhoud, wat kan ik doen, en vooral hoe?

Als er onderhoud aan bomen en struiken aan de orde komt is één zaak de meest belangrijke nl…….veiligheid!
Klinkt raar maar het wordt vaak vergeten dat de meeste ongelukken(jes) thuis en in de tuin plaats vinden. Dus goede handschoenen en scherp gereedschap zijn de belangrijkste “partners” van de tuinman/vrouw. Daarnaast komt veilig werken aan de orde, een goede trap of ladder die eventueel vast gezet kan worden. Kijk maar eens op You Tube onder de noemer takken afzagen, je weet niet wat je ziet!!!

Om veilig te kunnen werken is het natuurlijk ook zaak om te weten wat je wel kunt/moet doen en wat niet. Daarvoor is de eerste stap om eens met jezelf in “conclaaf” te gaan. Met andere woorden je doelstelling vaststellen: wat wil ik, wat moet het resultaat worden? Simpeler, als je niet weet wat je wilt dan kun je het ook niet uitvoeren. Bedenk daarbij dat er niet één boom/struik “zegt” dat er gesnoeid moet worden. Snoeien is iets wat wij mensen bedenken en nodig vinden!

Ok, je hebt nagedacht over wat je wilt en wat je doel is… en dan? Aanpakken! en doen, echt de beste werkwijze is doen en daar vooral van leren. Dat wil zeggen na de snoei kijken en ervaren hoe het één en ander weer uitloopt en groeit. Natuurlijk zijn er een aantal zaken van belang: hoe groeit een boom/struik en vooral hoe snel, kan elke tak eraf en loopt elke struik weer uit. Een beetje kennis omtrent de soorten is een voorwaarde. Vooral omdat er soorten zijn die “bloeden” nadat er een tak is verwijderd.

Laten we daar mee beginnen: de zg. BEN-soorten ( berk,esdoorn,noot) zijn bomen die in het voorjaar hun sapstroom nadrukkelijk opstarten. Ga je deze soorten “verwonden” door bv. er een tak af te zagen dan gaan ze bloeden, oftewel de sapstroom wordt doorbroken en de boom “lekt”. Bij de rubberbomen in de tropische gebieden doet men dit opzettelijk om rubber te winnen, en onder de wijnmakers is dit fenomeen bekend om berkenwijn te maken. Het sap van berken smaakt uit zichzelf al wat zoetig, verder is berkenwater goed voor je haar (en krullen!!!)

naar bovenzijde pagina


Goed, dat wetende, kunnen we dan elke tak er af zagen: NEE.
We dienen rekening te houden met de natuurlijke vorm van de boom en vooral met de verhouding van de takken in de boom. De zg. gesteltakken moet je laten zitten, dit zijn de belangrijkste takken in een boom, hier dankt de boom zijn vorm aan. Een boom zal altijd zijn natuurlijke vorm proberen te behouden en weer dusdanig uitgroeien. Met andere woorden: ook al dwingen we een boom op een bepaalde manier te groeien, “hij” zal altijd in zijn natuurlijke vorm weer uitgroeien. Kijk maar eens naar lindes die lange tijd niet geknot zijn: ze krijgen opnieuw hun hartvormige vorm
( is natuurlijk habitus)

Is elke struik te snoeien?, JA.
De meeste struiken bezitten de kracht opnieuw uit te lopen en daarom zijn van de meeste struiken ook hagen te maken. Een haag hoeft dus beslist niet alleen te bestaan uit enkel meidoorn of beuk.
In het project Zorg voor Paard en landschap hebben we ook regelmatig geadviseerd gemengde hagen te planten. Deze kunnen uitgroeien tot elke hoogte die je wenst en zijn zelfs in verschillende vormen te knippen.
Zelfs afzetten behoort tot de mogelijkheden: dit is het afzagen tot op de bodem, de struik/haag loopt weer uit op de stam en begint opnieuw. Hierbij is het goed om te weten dat snoeien = groeien. Wat boven de grond aan takken zit, zit verhoudingsgewijs ook onder de grond!. < br> Dus….knip je boven alles weg dan is er surplus aan wortels en zal de struik alles doen om extra te gaan groeien. Zo kun je ervan uit gaan dat struiken ( en ook bomen) gemiddeld tot één meter per jaar groeien.
Het “Boompje groot, Plantertje dood” is wat dat betreft een fabeltje en geldt alleen voor de langzaam groeiende bomen en struiken op slechte gronden, want natuurlijke zijn er groeiverschillen in bomen en struiken. Zo zijn de meeste populieren en ook wilgen snelgroeiers en kunnen in 20 jaar tot gigantische bomen uitgroeien.

Onderwerp van gesprek is ook vaak de intensiteit van onderhoud.
Moet je ook schoffelen in een pas aangelegd struikenvak, moeten er boomspiegels (onkruidvrije ruimte rond de boom) rond de bomen worden aangelegd?
Kun je niet beter spuiten, in plaats van maaien of steken. Dit alles zijn vaak persoonlijke vragen waarbij het van belang is hoe je daar zelf over denkt. Als de boom/struik één keer goed is aangeslagen en goed groeit maakt het op zich niet veel uit hoe het onderhoud is of wordt. Voorwaarde is wel de boom/struik in de eerste jaren (2 á 3) wordt geholpen. Dat wil zeggen dat als er sprake is van vergrassing ( vooral kweek) dan moet dit worden weggenomen. Dit is vooral om de concurrentie van water in de zomermaanden te minimaliseren, gras gebruikt veel vocht.

Natuurlijk is in dit epistel niet alles te behandelen voor wat betreft de snoei van bomen en struiken. We hebben het helemaal nog niet gehad over schuurtakken en plakoksels. Tijdens de themadagen Paard en Landschap
op 1 en 8 oktober as. wordt hier nader op ingegaan. Heb ik jullie interesse in het snoeien van bomen en struiken wat aangewakkerd kom dan vooral op één van deze dagen. Op de site staan de verschillende locaties, jullie zijn van harte welkom.

Rinck Zevenberg
Adviseur SBNL
Projectgroep Zorg Paard en Landschap

naar bovenzijde pagina



Esdoorn in relatie tot atypische myopathie


esdoorn













De laatste jaren is duidelijk geworden dat de Esdoorn zeer waarschijnlijk een rol speelt in het onstaan van de aandoening atypische myopathie bij paarden. Verschillende deelnemers aan het project Zorg voor Paard en Landschap hebben een dergelijke trieste ervaring waarbij zij hun paard hebben verloren. Het percentage sterfgevallen ligt tussen de 70 en 90% wanneer atypische myopathie wordt gediagnostiseerd. Van de rode esdoorn is al veel langer bekend dat het afgevallen verdroogde blad giftig is voor paarden. Dat de 'groene' esdoorn nu een van de veroorzakers is van atypische myopathie is voor veel paardenhouders en niet paardenhouders nieuw. De esdoorn is een veel voorkomende boomsoort en wordt in struikvorm ook veel gebruikt als haag. Ook binnen het project Zorg voor Paard en Landschap is hier veelvuldig gebruik van gemaakt. Met name de Acer Campester (veldesdoorn) is uitermate geschikt als omheining van een paddock of buitenmanege door zijn snelle groei en het gemak waarmee de veldesdoorn is te onderhouden.

Ieder moet voorzichzelf goed afwegen wat te doen met esdoorn. Waakzaamheid is in ieder geval geboden. Het is aan te raden afval van de bomen en struikvorm op te ruimen. Door de zoetige smaak zouden de bladeren aantrekkelijk zijn voor paarden. Niet voor niets wordt er maplesirop van de esdoorn gemaakt.
Gelukkig zijn er voldoende alternatieven. Ook binnen het project zullen we op de ontwikkelingen alert zijn.

Marjolein Samplonius
06 250 66 374
Projectgroep Zorg Paard en Landschap

esdoorn














naar bovenzijde pagina

ontwerp